25 Haziran 2012 Pazartesi

Türk Tarihi Kronolojisi XXIV / Şevket Koçsoy (ms 1977-ms 1984)

1977
1977    Dünya’nın tekrar kullanılabilen ilk uzay gemisi olan Uzay Mekiği, ABD tarafından fırlatıldı.
Mart 1977 Türkiye ile Sovyetler Birliği arasında 1977 ve 1978 yıllarını kapsayan 200 milyon dolarlık ticari protokol imzalandı. Anlaşmaya göre Türkiye Sovyetler Birliği’nden demir ve çelik boru amyant ve bazı hammaddeleri alacak (24 Mart 1977).
Haziran 1977-1982 Brejnev, Sovyetler Birliği Yüksek Sovyet Prezidyumu başkanı oldu (Haziran 1977-1982).
Haziran 1977 Türkiye’nin Vatikan Büyükelçisi Taha Carım, büyükelçilik ikametgahının önünde iki teröristin açtığı ateş sonucu öldü. Saldırıyı bu kez ‘Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları’ adlı örgüt üstlendi (2 Haziran 1977).

Temmuz 1977 Pakistan’da askeri darbe yapıldı. General Ziya Ül Hak, Zülfikar Ali Butto idaresini devirdi (5 Temmuz 1977).
Ekim 1977 Sovyetler Birliği’nin yeni anayasası yürürlüğe girdi (Ekim 1977).
Ekim 1977 Osmanlı tarihine ilişkin çalışmalarıyla tanınan Prof. Dr. İsmail Hakkı Uzunçarşılı, İstanbul’da öldü (9 Ekim 1977).
1977-1979 Denktaş-Makarios (1977) ve Denktaş-Klerides (1979) ile zirve anlaşmaları imzalandı. Bu anlaşmalarla, Kıbrıslı Rumlar ilk kez iki kesimli, iki toplumlu federal bir çÖzimü benimsiyordu.
1978
1978    Çin’de Deng Xiao-ping’in iktidarı ele alışı.
1978    Bulgaristan’dan 130.000 kişi Türkiye’ye gelmiştir.
1978    Irak yönetimi Türkiye’de Türkmen öğrencilerin tahsil yapmalarını ani bir kararla yasakladı. Türkmen öğrenciler eski sosyalist ülkelere tahsil için gitmeye teşvik edildi.
Nisan 1978 Afganistan’da Komünistlerce desteklenen bir devrim gerçekleşti, Davud Han’a bir suikast sonucu öldürüldü ve ardından Demokratik Afganistan Cumhûriyeti kuruldu (Nisan 1978).
Nisan 1978 Türk-Sovyet Ticaret Anlaşması imzalandı. Buna göre Türkiye ile Rusya arasındaki ticaretin yüzde 50 artması ve iki yolcu uçağı ile beş helikopter ithal edilmesi karara bağlandı (5 Nisan
1978).
Haziran 1978 Madrit’te, Türkiye Büyükelçisi Zeki Kunaralp’ın eşi Necla Kunaralp Ermeni bir saldırgan tarafından öldürüldü. Aynı saldırı sırasında, emekli Büyükelçi Beşir Balcıoğlu da vefat etti (2 Haziran 1978).
Eylül 1978 Camp David’de İsrail Başbakanı Begin ile Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat barış için imza attılar (17 Eylül 1978).
Eylül 1978 Papa Birinci John Paul (Roma Katolik Klisesi’nin başına geçtikten bir ay sonra) Vatican’daki evinde ölü bulundu (29 Eylül 1978).
Kasım 1978 Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Fis Köyü’nde yapılan bir toplantıda (PKK terör örgütünün I. Kongresi) PKK (Kürdistan İşçi Partisi, Partiya Karkaren Kürdistan)’nın kurulduğu ilan edili (27 Kasım 1978 Türkiye).
1978-1979 İran’da Yamud Türkmen ayaklanması: 1978 İhtilâli ardından bir takım haklar elde etmek için ayaklanarak 1979 Martında Gonbad Kavus şehrini ele geçirmişlerse de, İran’ın askerî üstünlüğü karşısında başarılı olamamışlardır.
1979
1979    Camp David Antlaşması imzalandı (İsrail-Mısır).
1979    Sovyet nüfus sayımına göre Sovyetler Birliği’nde, 37.203.000’ü Türk kökenli 43.772.000 Müslüman vardı. En büyük olandan küçüğe doğru bir sıra içinde bunlar: Özbekler, Kazaklar, Tatarlar, Azeriler, Türkmenler, Kırgızlar, Başkırlar ve her biri l milyonun üçte birinden küçük nüfuslarıyla diğer 7 küçük Türk gruplardan oluşmaktadır.
16    Ocak 1979 İran Şahı ülkeyi terketti (16 Ocak 1979).
Ocak-Şubat 1979 Ayetullah Humeyni önderliğinde İran’da İslâm İnkılâbı yapıldı (Ocak-Şubat
1979).
Nisan 1979 Humeyni, İran’ın bir İslâm Cumhûriyeti olduğunu ilân etti (1 Nisan 1979).
Nisan 1979 Yunan Hükümeti, Atina’nın Nea Simirna meydanında "Ermeni İntikam Anıtı”nın dikilmesine izin verdi (15 Nisan 1979).
Ekim 1979 Filistin Kurtuluş Örgütü lideri Yaser Arafat Ankara’ya geldi; FKÖ temsilciliği açıldı (1 Ekim 1979).
Ekim 1979 Hollanda’daki Türkiye Büyükelçisi Özdemir BENLER’in oğlu Ahmet BENLER, silahlı saldırı sonucu öldürüldü. Olayı bu kez hem ‘Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları’ hem de ASALA ayrı ayrı üstlendi (12 Ekim 1979).
Aralık 1979 Afganistan’ın Sovyetler tarafından işgali. Sovyetler, mücâhidlere karşı savaşında Afgan rejimine destek verdi (21 Aralık 1979).
Aralık 1979 Türkiye’nin Paris Turizim Müşaviri Yılmaz Çolpan bir teröristin saldırısı sonucu katledildi (22 Aralık 1979).
1980
Ocak 1980. Türkiy’de "Ekonomik İstikrar Kararları” alındı. (24 Ocak 1980)
Şubat 1980 Türkiye’nin İsviçre Büyükelçisi Doğan Türkmen, Bern’de uğradığı saldırıdan yara almadan kurtuldu (6 Şubat 1980).
Mart 1980 Otonom bölge Kosova’daki Priştine Üniversitesi’nde öğrenci gösterileri başladı (11 Mart 1980).
Nisan 1980 Türkiye’nin Vatikan Büyükelçisi Vecdi Türel’in makam aracına ateş açıldı. Türel ve koruma görevlisi Tahsin Güvenç saldırıdan yaralı olarak kurtuldular (17 Nisan 1980).
Mayıs 1980 Türk siyaset ve devlet adamı Gün Sazak (1932-1980) 27 Mayıs 1980 tarihinde bir suikast sonucu çapraz ateşe alınarak Ankara’da şehid edildi.
Temmuz 1980 Türkiye’nin Atina Büyükelçiliği İdari Ateşesi Galip Özmen ile 14 yaşındaki kızı Neslihan Özmen bir teröristin silahlı saldırısı sonucu katledildiler. Saldırıyı ASALA üstlendi (31 Temmuz 1980).
Eylül 1980 Necmettin Erbakan liderliğinde Konya’da binlerce kişinin katılımıyla Kudüs Mitingi yapıldı. Bu miting 12 Eylül 1980 ihtilalinden sonra MSP davasında önemli bir kanıt olarak kullanıldı (6 Eylül 1980 Türkiye).
Eylül 1980 12 Eylül Askerî Darbesi: Orgeneral Kenan Evren liderliğinde Türkiye’de Ordu darbe yaparak yönetime el koydu (12 Eylül 1980).
Eylül 1980 İran ile Irak arasında petrol fiyatlarındaki anlaşmazlıktan dolayı 10 yıl sürecek kanlı çatışmalar (İran-Irak Savaşı) başladı (22-24 Eylül 1980).
Eylül 1980 Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği Basın Danışmanı Selçuk Bakkalbaşı uğradığı silahlı saldırıda yaralandı (26 Eylül 1980).
Kasım 1980 Ronald Reagan, Başkan seçildi (4 Kasım 1980).
Aralık 1980 Türkiye’nin Avusturalya Başkonsolosu Şarık Arıyak ile koruma görevlisi Engin Sever, Ermeni terörizminin kurbanı oldular (17 Aralık 1980).
1980-89 İran-Irak Savaşı yaşandı.
1981
1981    Enver Sedat bir suikast sonucu öldürüldü. İran, Amerikalı esirleri serbest bıraktı.
Mart 1981 Türkiye’nin Paris Büyükelçiliği Çalışam Ateşesi Reşat Moralı ile din görevlisi Tecelli Arı, Çalışma Ateşeliğinden çıkıp arabaya binecekleri sırada 2 teröristin saldırısına uğrayarak hayatlarını kaybettiler. Saldırıyı ASALA üstlendi (4 Mart 1981).
Nisan 1981 Türkiye’nin Kophenag Çalışma Ateşesi Cavit Demir oturduğu apartmanın asansöründe uğradığı silahlı saldırıdan yaralı olarak kurtuldu (2 Nisan 1981).
Haziran 1981 Türkiye’nin Cenevre Başkonsolosluğu Sözleşmeli Sekreteri Mehmet Savaş Yergüz evine gitmek üzere konsolosluktan ayrıldıktan hemen sonra uğradığı silahlı saldırıda hayatını kaybetti. Saldırıyı ASALA üstlendi (9 Haziran 1981).
Eylül 1981 Türkiye’nin Paris Başkonsolosluğu ile Kültür Ateşeliği’nin bulunduğu binayı işgal eden 4 ermeni terörist 56 Türk görevli ve vatandaşı rehin aldı. Güvenlik görevlisi Cemal Özen’i öldürüp Başkonsolos Kaya İnal’ı yaraladılar. Olayı ASALA üstlendi (24 Eylül 1981).
Ekim 1981 Enver Sedat (Mısır Devlet Başkanı), bir suikast sonucu öldürüldü (6 Ekim 1981).
Ekim 1981 Türkiye’nin Roma Büyükelçiliği İkinci Katibi Gökberk Ergenekon yolda yürürken saldırıya uğradı. Ergenekon olaydan hafif yaralarla kurtuldu (25 Ekim 1981).
Kasım 1981 YÖK Kanunu kabul edildi (4 Kasım 1981 Türkiye).
Kasım 1981 Avrupa’da bulunan "Ermeni Öğrenciler Birliği” ile "‘Kürt Öğrenci Derneği”, Londra’da ortak bildiri yayınladılar (27 Kasım 1981).
1982
1982 Philips ve Sony şirketleri kompakt diski çıkardı.
1982    İsrail, Sina Yarımadası’ndan geri çekildi.
1982    Papandreu, 1981 Ekim’inde Yunanistan’daki seçimleri kazandıktan hemen sonra, Şubat 1982’de Kıbrıs’a gitti ve buradaki konuşmasında, "Kıbrıs’ın Helenizmin bir parçası” olduğunu söyleyerek, Kıbrıs sorunu ile ilgili bütün tarafların katılacağı bir "uluslararası konferans” toplanması gerektiğini ekledi. BM Genel Kurulu, Rum tarafının başvurusu üzerine, Ada’daki "işgal ordusu”nun derhal çekilmesini ve mültecilerin "isteğe bağlı olarak” geri dönmelerini tavsiye eden kararını aldı. Bunun üzerine KTFD Meclisi, 17 Haziran’da radikal adım atarak "Kıbrıs toplumunun self-determinasyon hakkı”na dair bir karar aldı.
Ocak 1982 Türkiye’nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü. Arıkan’ın katili Taşnak militanı Hampig Sasunyan, müebbet hapis cezasına çarptırıldı (28 Ocak 1982).
Nisan 1982 Türkiye’nin Ottowa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kani Güngör, uğradığı silahlı saldırıda yaralandı (8 Nisan 1982).
Mayıs 1982 Türkiye’nin Boston Fahri Başkonsolosu Orhan Gündüz, uğradığı silahlı saldırıda öldü (5 Mayıs 1982).
Haziran 1982 Türkiye’nin Lizbon Büyükelçiliği İdari Ataşesi Erkut Akbay Ermeni bir militan tarafından öldürüldü (7 Haziran 1982).
Haziran 1982 Kuzey Türk Federe Devleti Meclisi (KTFDM), ‘da radikal adım atarak "Kıbrıs toplumunun self-determinasyon hakkı”na dair bir karar aldı (17 Haziran 1982).
Temmuz 1982 Türkiye’nin Rotterdam Başkonsolosu Kemal Demirer’e konutu önünde uğradığı silahlı saldırı düzenlendi. Demirer, olaydan yara almadan kurtulurken, saldırgan yaralı olarak yakalandı (21 Temmuz 1982).
Ağustos 1982 Asala’ya bağlı 2 terörist ankar Esenboğa Havalimanında düzenlendiği silahlı baskında 8 kişi öldü, 72 kişi yaralandı. Bu Ermeni terörizminin Türkiye’deki ilk eylemi oldu (7 Ağustos 1982).
Ağustos 1982 Artin Penik adlı Ermeni, Esenboğa katliamından duyduğu üzüntüyü dile getirerek, kendini yakmak suretiyle Ermeni terörünü lânetledi (10 Ağustos 1982).
Ağustos 1982 Türk sivil ve askeri hedeflerine yönelik PKK terörist saldırıların başlaması: Suriye-Şam’da yapılan PKK II. Kongresi’nde, kurulması planlanan demokratik bağımsız Kürdistan devletinin silahlı bir mücadele sonucu inşa edilmesi fikri benimsenerek, 1983 yılından itibaren eğitim gören militanların eylem yapmak amacı ile yurtiçine gönderilmesi kararlaştırıldı (20-25 Ağustos 1982).
Ağustos 1982 Türkiye’nin Ottowa Büyükelçiliği Askeri Ateşesi Atilla Altıkat, silahlı saldırı sonucu öldü (27 Ağustos 1982).
Eylül 1982 Türkiye’nin Burgaz Başkonsolosluğu İdari Ateşesi Bora Süelkan katledildi (9 Eylül 1982).
Ekim 1982 Helmuth Kohl, Batı Almanya Başbakanı oldu (1 Ekim 1982).
Kasım 1982 Yeni anayasanın onaylanması için halk oylaması yapıldı (7 Kasım 1982): Danışma Meclisi Anayasa Komisyonu tarafından hazırlanan yeni Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 7 Kasım 1982’de halkoyuna sunuldu ve yüzde 91.2 "evet” oyuyla kabul edildi. Yeni anayasanın kabulü ile Kenan Evren "Cumhurbaşkanı” sıfatını aldı. Siyasi Partiler Yasası 24 Nisan 1983’te yürürlüğe girdi ve yeni siyasi partilerin kurulması için siyasal faaliyetler kademeli olarak serbest bırakıldı.
Kasım 1982 Kenan Evren, Türkiye’nin 7. Cumhurbaşkanı oldu (9 Kasım 1982). 9 Kasım 1989’da görevi sona erdi.
Kasım 1982 Sovyet lider Leonid Brejnev öldü (10 Kasım 1982).
1982-1983 V. Kuznetsov (Sovyetler Birliği).
1983
1983    Kuzey Kıbrıs Türk Cumhûriyeti kuruldu: Kurucusu Rauf Denktaştır. Kuzey Kıbrıs’ta kurulan devletin başkenti Lefkoşa şehridir.
Ocak 1983 Levon Ekmekçiyan, 1982 yılı Esenboğa baskını nedeniyle Ankara’da idam edildi (29 Ocak 1983).
Mart 1983 Yeni ‘Siyasi Partiler Yasası’, Danışma Meclisi’nce kabul edildi (3 Mart 1983 Türkiye).
Mart 1983 Türkiye’nin Belgrad Büyükelçisi Galip Balkar’a 2 terörist tarafından 9 Martta silahlı saldırı düzenlendi. Olayda ağır yaralanan Balkar, 11 Mart’ta hayatını kaybetti. Olayda, bir Yugoslav öğrenci de öldü. Saldırıyı yapan Kirkor Levonyan ile Raffi Aleksandır, olaydan tam bir yıl sonra 9 Mart 1984’de 20’şer yıl ağır hapis cezasına çarptırıldılar (9 Mart 1983).
Nisan 1983 Milli Güvenlik Konseyi, Siyasi Partiler Yasası’nı kabul etti ve yayınladığı 76 numaralı bildiri ile siyasal faaliyetleri serbest bıraktı. Ancak yeni kurulacak partilerin kurucularının MGK tarafından inceleneceği ve ve özel yasak getirilebileceği açıklandı (24 Nisan 1983 Türkiye).
Mayıs 1983 Türk Lirası, Kıbrıs’ta resmi para oldu. Yeni uygulamaya göre 1 Kıbrıs Lirası’na 36, maaşlarda 40 lira verileceği ifade edildi. KTFD yetkilileri daha önce ulusal para olan Kıbrıs Lirası’nın da döviz işlemi göreceğini bildirdiler (16 Mayıs 1983).
Mayıs 1983 12 Eylül 1980 ihtilalinden sonraki yeni dönemin ilk siyasi partisi olan Milliyetçi Demokrasi Partisi kuruldu. Genel Başkanlığı’na emekli orgeneral ve eski büyükelçi Turgut Sunalp’ın getirildiği partinin 42 kurucu üyesi arasında Emekli Org. Eşref Akıncı, Prof. Yılmaz Altuğ, İktisatçı İmren Aykut, Eğitimci Ö. Zekai Baloğlu, Yüksek Petrol Mühendisi Turgut Gülez, sanayici Şinasi Ertan, tarihçi T. Yılmaz Öztuna gibi tanınmış isimler yer aldı (16 Mayıs 1983 Türkiye).
Mayıs 1983 Anavatan Partisi (ANAP) kuruldu. Kurucuları arasında Turgut Özal, Hüsnü Doğan, Vehbi Dinçerler, Prof. Ercüment Konukman, Leyla Yeniay Köseoğlu, Adnan Kahveci, Mesut Yılmaz, Sudi Türel, Vural Arıkan, Bedrettin Dalan gibi isimlerin bulunduğu parti sağ çizgide politika yapmaya başladı (20 Mayıs 1983 Türkiye).
Mayıs 1983 Halkçı Parti (HP) kuruldu. Sol çizgideki partinin genel başkanlığına avukat Necdet Calp getirildi. Kurucuları arasında Mucip Ataklı, M. Turan Beyazıt, Bahriye Üçok, Aytekin Yıldız, Günseli Özkaya, Neriman Elgin, M. Kemal Palaoğlu, Bilal Şişman gibi isimler yer aldı (20 Mayıs 1983 Türkiye).
Mayıs 1983 Büyük Türkiye Partisi (BTP) kuruldu. Başlangıçta, Hür Demokrasi Partisi adı üzerinde durulduysa da daha sonra bundan vazgeçildi. Emekli Orgeneral Ali Fethi Esener’in genel başkan seçildiği partinin kurucuları arasında Refaaddin Şahin, Halil Akaydın, Mehmet Gölhan, Oğuz Gökmen, İhsan Göksel, Hasan Türkay, Refik Işıtman, Rüştü Naiboğlu da yer aldı. Parti, Milli Güvenlik Konseyi’nin 31 Mayıs 1983 günü yayınladığı 79 sayılı bildiri ile kapatıldı (20 Mayıs 1983).
Haziran 1983 Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) kuruldu. Genel Başkanlığına Profesör Erdal İnönü’nün getirildiği partinin 42 kurucusu arasında Prof. Dr. Türkan Akyol, İsmail Hakkı Birler, Doç. Dr. Türker Alkan, Tekin Alp, Kamil Karavelioğlu, Cezmi Kartay, Cahit Külebi, Yiğit Gülöksüz, Oktay Ekşi, Doç. Dr. Korel Göymen de yer aldı. Aralarında genel başkan Erdal İnönü’nün de bulunduğu 21 üye Milli Güvenlik Konseyi tarafından veto edildi. Onların yerine gösterilen üyelerden de 13’ü vetoya uğradı (6 Haziran 1983 Türkiye).
Haziran 1983 İstanbul Kapalıçarşı’da bir terörist tarafından halkın üzerine ateş açıldı. Olayda 2 kişi öldü, 21 kişi de yaralandı. Saldırgan, olay yerinde öldürüldü. Olayı bir Ermeni teröristin yaptığı anlaşıldı (16 Haziran 1983 Türkiye).
Temmuz 1983 Türkiye’nin Brüksel İdari Ataşesi Dursun Aksoy, bir Ermeni teröristin tabancayla düzenlediği suikast sonucu öldürüldü. Katil olaydan sonra kaçarken, suikast Asala ve Adalet Komandoları adlı örgütler tarafından ayrı ayrı üstlenildi (14 Temmuz 1983).
Temmuz 1983 THY’nin Paris Orly havalimanındaki bürosu önünde bomba patladı. Olayda 2’si Türk, 4’ü Fransız, 1’i Amerikalı, 1’i İsveçli olmak üzere 8 kişi öldü, 28’i Türk, 63 kişi de yaralandı. Bu olay tarihe "Orly Katliamı” olarak geçti (15 Temmuz 1983).
Temmuz 1983 Refah Partisi kuruldu. Partinin 33 kişilik kurucu listesinde Numan Kılıç, Ahmet Tekdal, Zeki Büyüközer, Rıza Ulucak, Nuri Aksoy, Osman Aslan, Numan Çoban, Muharrem Kuru, Abdurrahman Serdar gibi isimler yer aldı. Sağ çizgide yer alan partinin kurucularından 29’u MGK tarafından veto edildi. Bunların yerine gösterilen yeni isimlerden 25’i de yine MGK’nın vetosuna uğradı. 24 Ağustos 1983 günü saat 17.00’ye kadar 30 kurucu üyesi MGK tarafından onaylanmayan partilerin seçimlere katılmayacağı hükmü de partiyi etkiledi. Refah’ın bu konuda Yüksek Seçim Kurulu’na yaptığı başvuru da reddedildi ve RP seçime giremedi (19 Temmuz 1983 Türkiye).
Temmuz 1983 Türkiye’nin Lizbon Büyükelçiliği, 5 Ermeni terörist tarafından basıldı ve bina içindekiler rehin alındı. Baskın sırasında büyükelçilik Müsteşarı Yurtsev Mıhçıoğlu’nun eşi Cahide Mıhçıoğlu hayatını kaybetti. Saldırıyı "Ermeni Devrimci Ordusu” adlı örgüt üstlendi (27 Temmuz 1983).
Kasım 1983 12 Eylül 1980 ihtilalinden sonra Türkiye’de gerçekleştirilen ilk demokratik milletvekili genel seçimlerinden ANAP birinci parti olarak çıktı, ‘Özallı Yıllar’ başladı: 6 Kasım 1983 seçimlerine yalnızca ANAP, MDP ve HP katıldı ve yüzde 45.1’lik oy alan ANAP tek başına iktidar oldu. Milletvekilliklerin partilere göre dağılımı şöyle oldu: ANAP: 212, (yüzde 45), HP: oyla 117 (yüzde 30.4), Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) oyla 71 (yüzde 23.2). ANAP, Bingöl listesinde bir eksik adayla seçime katıldığından, kazandığı milletvekili sayısı 211’e düştü (6 Kasım 1983). 24 Kasım 1983’te toplanan TBMM’de başkanlık divanının oluşmasıyla MGK’nın görevi sona erdi. MGK’nın dört üyesi "Cumhurbaşkanlığı Konseyi Üyesi” olarak göreve başladı. 13 Aralık’ta ise Turgut Özal başkanlığında I. ANAP Hükümeti kuruldu. Turgut Özal’ın liderliğindeki ANAP, 1983 seçimlerinde tek başına iktidara gelmiş, 1987 seçimlerinde de iktidarda kalma başarısını sürdürmüştü.
Kasım 1983 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kuruldu: KTFD Meclisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) adında bağımsız bir devlet kurulduğunu dünyaya ilan etti. KKTC’nin kurulması, Rum tarafının, Yunanistan’ın ve Batılı devletlerin yanısıra BM Güvenlik Konseyi’nin de tepkisini çekti. Güvenlik Konseyi, 18 Kasım’da aldığı bir kararla, bağımsızlık kararını kınadı. Türkiye’ye yakın bazı devletler, KKTC’yi tanımanın eşiğine gelmişlerdi ki, ABD ve İngiltere’nin baskıları ile bu kararlarından vazgeçtiler. 13 Mayıs 1984’te de BM Güvenlik Konseyi 550 sayılı kararı ile KKTC’nin ilanını ‘ayrılıkçı bir hareket’ olarak nitelendirdi (15 Kasım 1983).
Kasım 1983 BM Güvenlik Konseyi, KKTC’yi tanımayı reddetti (18 Kasım 1983).
1983-1984 Yuri Andropov (Sovyetler Birliği).
1983-1985 İsrail, Güney Lübnan’ı işgal etti ve çekildi.
1984
1984    V. Kuznetsov (Sovyetler Birliği).
Ocak 1984 Türk Parasını Koruma Kanunu’nda yapılan bir değişiklikle döviz taşımak suç olmaktan çıktı (6 Ocak 1984).
Mart 1984 36 yabancı bankanın, Merkez Bankası’na 300 milyon dolarlık kredi açmasına ilişkin anlaşma imzalandı (14 Mart 1984).
Mart 1984 Türkiye’nin Tahran Büyükelçiliği Ticaret Müşavir Yardımcısı Işıl Ünel’in otomobiline bomba yerleştirmeye çalışan bir terörist, bombanın elinde patlaması sonucu öldü (27 Mart 1984).
Mart 1984 Türkiye’nin Tahran Büyükelçiliği Başkatibi Hasan Servet Öktem ve Büyükelçilik Ataşe Yardımcısı İsmail Pamukçu, evlerinin önünde uğradıkları silahlı saldırıda yaralandılar (28 Mart 1984).
Nisan 1984 IMF ile yeni Stand-By anlaşması imzalandı. Anlaşmaya göre Türkiye, 4 taksitle 240 milyon Dolar kredi alacak (6 Nisan 1984).
Nisan 1984 Türkiye’nin Tahran Büyükelçiliği Sekreteri Şadiye Yönder’in eşi, İran ile Türkiye arasında ticaret yapan işadamı Işık Yönder, bir ASALA militanı tarafından öldürüldü (28 Nisan 1984).
Mayıs 1984 Türkiye’de F-16 savaş uçaklarının yapımına ilişkin anlaşma, Ankara’da General Dynamics firmasıyla Türkiye arasında imzalandı (2 Mayıs 1984).
Haziran 1984 Türkiye’nin Viyana Büyükelçiliği Çalışma Ateşesi Erdoğan Özen, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldü. Olayı, "Ermeni Devrimci Ordusu” adlı örgüt üstlendi (20 Haziran 1984).
Ağustos 1984 Türkiye ile Irak arasında ikinci petrol boru hattının kurulmasına ilişkin anlaşma imzalandı (6 Ağustos 1984).
Ağustos 1984 PKK, 15 Ağustos 1984’te gerçekleştirdiği Eruh ve Şemdinli baskınlarıyla Hezen Rızgariya Kürdistan adlı askeri kanadının kuruluşunu ilan etti (15 Ağustos 1984). PKK’nın 15 Ağustos 1984-20 Şubat 2000 tarihleri arasında gerçekleştirdiği toplam 21 bin 866 kanlı saldırı, katliam vb. kanlı eylemlerin bilançosu şöyledir: 6 bin 751 silahlı saldırı, 8 bin 581 güvenlik kuvvetleriyle çatışma, 3 bin 519 mayın döşeme ve bombalama suretiyle patlama, 411 gasp, 1076 yol kesme ve adam kaçırma, 676 bildiri dağıtma, 852 kanunsuz toplantı. Bu olaylar sırasında 4 bin 27 asker, 1265 geçici köy korucusu, 254 polis şehit olurken, 11 bin 387 güvenlik görevlisi ve sivil ise yaralandı. PKK’ya karşı güvenlik güçlerince yurtiçinde yapılan operasyonlarda; bu kanlı olaylara neden olan; 18 bin 958 terörist ölü, 706 terörist yaralı, yardım ve yataklık yapanlar da dahil olmak üzere toplam 58 bin 165 terörist etkisiz hale getirildi. Operasyonlar sırasında 2 bin 192 militan ise teslim oldu.
Eylül 1984 Çin ve İngiltere, ‘Hong Kong’ konusunda anlaşmaya vardılar; İngiltere Hong Kong’u 1997’de Çin’e vermeyi taahhüd etti (26 Eylül 1984).
Ekim 1984 Hindistan Başbakanı İndira Gandhi, Sih muhafızlar tarafından öldürüldü (31 Ekim 1984).
1984-1985 Konstantin Çernenko (Sovyetler Birliği).
1984-1989 Bulgaristan yönetiminin Bulgaristan Türklerine yönelik kültürel soy kırım politikası uygulaması: Bulgaristan 1984-1985 yıllarında Türkçe isimleri yasaklayarak Türkleri asimile etmeye çalışmış, bu olmazsa göçe zorlamıştır. 1989 yılında 160.000 kadar Türk Türkiye’ye göç etmiştir. Sonraki yıllarda bu sayı 300.000’e ulaşmıştır.
1984-1990 KKTC’nin kurulmasından sonra toplumlararası görüşmeler yeniden başladı. KKTC kurulurken, 1977-79 zirve anlaşmalarına atıfta bulunularak, iki toplumlu, iki kesimli federal bir çÖzime kapılar açık bırakılmıştı. Görüşmeler sürecinde, New York’ta 17 Ocak 1985’te ve 29 Mart 1986’da BM Genel Sekreteri’nin hazırlamış olduğu ‘Kıbrıs Üzerine Anlaşma Taslağı’, Kıbrıs Türkleri tarafından kabul edilip, Rumlar tarafından reddedildi. 22 Mayıs 1987’de AB ve ‘Kıbrıs’, 18 aylık görüşmeler sonucunda Gümrük Birliği protokolü başlattı. Ocak 1988’de anlaşmanın tüm Ada’yı kapsamasına karar verildi. 1990’daki iki taraf arasındaki New York Zirvesi de başarısızlıkla sonuçlandı.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder