1357-1359 Altınordu hanı, Berdi Bek’in saltanatı.
1362-1389 I. Murat (Hüdavendigâr)’ın saltanatı (Osmanlı).
1360-1469 Karakoyunlular: Kurucusu Bayram Hocadır. Anadolu’da kurulan beylik, Akkoyunlular tarafından yıkılmıştır.
1361 Edirne’nin fethi (1368’de Osmanlı Devleti’nin başkenti oldu).
1362 Orhan Gazi vefat etti ve I. Murat tahta çıktı (Osmanlı).
1362 Kadıaskerlik oluşturuldu (Osmanlı).
1363 Pençik Kanunu çıktı (Osmanlı).
1363 Emir Timur, Tuğluk Timur Han’ı tahttan indirdi ve yerine kendi kontrolünde kukla bir Han tayin etti.
1366-1367 Altınordu hanı, Cani-Bek II.’nin saltanatı.
1366 Gelibolu elden çıktı (Osmanlı).
1368 Çin’de Yüan Hanedanlığı’nın sona erişi.
1368-1398 Çin’de Ming Hanedanılığı’nın kurucusu Hongwu (1328-1398) dönemi.
1368-1507 Timurlular: Kurucusu Timur Handır. Özbekler tarafından yıkılmıştır.
1368-1500 Semerkant Timurluları: Özbekler tarafından yıkılmıştır.
1368-1644 Çin’de Ming Hanedanı dönemi.
1368-1376 İdil Bulgar Hanı, Hasan’ın saltanatı.
1369/1370 Emir Timur, Maveraünnehir’in tek hâkimi oldu.
1370 Güney Hindistan’da Vijayanagar Devleti’nin egemenliği.
1370 Çağatay Hanlığı’nda Timur’un saltanatı (ö. 1405).
1371 I.Murat (Hüdâvendigar) Çirmen Savaşını kazandı (Osmanlı).
1375-1376 Altınordu hanı, Toktakıya’nın saltanatı.
1375-1380 Osmanlıların, Germiyanoğulları ve Hamidili Beylikleri topraklarının bir kısmının ilhakı (Osmanlı).
1376 Bulgar Krallığı Osmanlı hakimiyetini kabul etti.
1377 Gelibolu Osmanlılar’a iade edildi.
1377 Arap coğrafyacı ve gezgin İbn Batuta’nın ölümü (doğumu 1309).
1377-1395 Altınordu hanı, Tohtamış (Toktamış)’ın saltanatı.
1378-1417 Katolik Kilisesi’nde "Büyük Bölünme”.
1380 Ruslar, Kulikova Savaşı’nda, Altınordu Hanı Mamay’ı yendiler.
1380 Altınordu, Ak Ordu ile birleştirildi ve her ikisi de Altınordu adını aldı.
1380 Timur’un fetihlere başlaması.
1380-1387 Timur, İran’ı ele geçirdi.
1380-1393 1370’te Çağataylıların yerini alan Timur, 1380’de ve 1393’te düzenlediği seferlerle Celayirlilerin ve Muzafferilerin İran’daki egemenliğine son verdi.
1380-1398 Kadı Burhâneddin Beyliği: Kurucusu Kadı Burhâneddindir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1381-1507 Horasan Timurluları: Özbekler tarafından yıkılmıştır.
1382 Toktamış, Moskova’yı yağmalayarak yaktı.
1382-1517 Çerkez Memlûkları: Kurucusu Berkukdur. Osmanlılar tarafından yıkılmıştır.
1385 Sofya’nın Fethi (Osmanlı)
1386 Niş ve Sofya fethedildi (Osmanlı).
1387 Selanik’in Fethi (Osmanlı)
1388-1601 Handeş Sultanlığı: Burhanpûr (Orta Hindistan)’da kurulmuştur.
1389 Murat Hüdavendigâr’ın müttefik Balkan ordusu karşısında Kosova zaferi (Osmanlı).
1389 I. Kosova Savaşı kazanıldı (15 Haziran) (Osmanlı).
1389 I. Murat vefat etti (Osmanlı).
1389 Hindistan, Türkistan ve Anadolu gibi tüm Türk ve İslam dünyasında yayılmış ve tesir göstermiş olan Nakşibendî tarikatinin kurucusu Muhammed Bahaeddin bin Muhammed el-Buharî el-Nakşibend (d.1318 Kasr-ı Hinduvan/Ârifan - ö.1389 Kasr-ı Ârifan). Nakşîbendilik, İmâm-ı Rabbanî’den
sonra Müceddidiye adını almış, Hâlid Ziyaeddin’den sonra ise Hâlidiyye adıyla da anılmaya başlanmıştır. Nakşilik, II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmed Han) zamanında Hâlis Ziyaeddin’le Anadolu’ya ulaştı, ondan sonra da burada yaygınlaştı.
1389-1402 I. Bayezid (Yıldırım)’ın saltanatı (Osmanlı).
14. yüzyıl sonları Turfan Uygurları, İslâm Dini’ni kabul ettiler (14. yüzyıl sonları).
1390 Aydın-Saruhan-Germiyan-Menteşe beylikleri Osmanlı’ya katıldı.
1390 Gelibolu tersanesi inşa edildi (Osmanlı).
1391 İstanbul ilk kez kuşatıldı (Osmanlı).
1392 Kore’nin bağımsız olması.
1392 İranlı şair Hafız’in ölümü.
1394-1479 Cevanpûr Sultanlığı: Cevanpûr (Delhi’nin doğusu)’da kurulmuştur.
1395 Timur, muazzam bir ordu ile Terek nehri boylarına geldi ve burada Altın Orda Han’ı Toktamış’ı yendi. Altınordu’nun başkenti Saray Berke’yi yakıp-yıktı ve kısa bir süre Moskova’yı işgal etti.
1395-1400/01 Altınordu hanı, Timur Kutluğ (Timur Melik oğlu)’un saltanatı.
1396 Timur, 1396 yılı başında Kuzey Kafkasya’yı bütünüyle ele geçirdi.
1396 Yıldırım Bayezıd, Haçlı ordusuna karşı Niğbolu Savaşı’nı kazandı (Osmanlı).
1397 Üç İskandinav krallığını birleştiren Kalmar Birliği.
1398 Akçay Zaferiyle beraber, Karaman beyliği Osmanlı hakimiyetini kabul etti.
1398 Karadeniz beylikleri Osmanlı Devleti’ne katıldı.
1398/1399 Timur’un, Hindistan’a girerek Delhi Sultanlığı’nı yenmesi ve Delhi’yi yağmalaması.
XV. yüzyıl
1400 Bursa’da I. Bayezid tarafından Ulu Cami’ yaptırıldı; İlk Osmanlı Darü’ş-şifa’sı Yıldırım Bayezid tarafından inşa edildi.
1400 Timur, Suriye’de Memlûklüleri yendi.
1401 Timur, Bağdad’ı yakıp-yıktı.
1400-1401/07 Altınordu hanı, Şadi-Bek’in saltanatı.
Temmuz 1402 Yıldırım Bayezit ile Timur’un kuvvetleri arasında Ankara Meydan Muharebesi yapıldı (20 Temmuz 1402 Osmanlı).
Aralık 1402 Timur, İzmir’i kuşattı (1 Aralık 1402, Osmanlı).
1402-1413 Osmanlı Devleti’nin Fetret Devri.
Mart 1403 4. Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezıd vefat etti (8 Mart 1403).
1403-1537 Gucerât Sultanlığı: Diyu (Batı Hindistan)’da kurulmuştur.
1405 Timur’un vefaatı.
1405 Hint Okyanusu’nda Çinliler’in yolculukları.
1406 İbn Haldun’un ölümü (tarihçi ve sosyal bilimci).
1406 Azerbaycan’da Celayirlilerin yerini alan Karakoyunlular Tebriz’i ele geçirdiler.
1406 İbn-i Haldun öldü (17 Mart 1406)
1406-1562 Malva Sultanlığı: Madun (Gucerât’ın doğusu)’da kurulmuştur.
1407-1410 Altınordu hanı, Pulat-Han’ın saltanatı.
1407-1447 Timur’un oğlu Şah Ruh (1377-1447)’un Herat’ta hükümdarlığı.
1407-1449 Şah Ruh’un oğlu Uluğ Bey (1394-1449)’in Semerkant’da hükümdarlığı.
1408-1467 Kara Koyunlu Türk Emirliği’nin Batı İran’da kuruluşu.
1410-1412 Altınordu hanı, Timur (Timur Kutluk’un oğlu)’un saltanatı.
1412 Altınordu hanı, Celaleddin (Toktamış’ın oğlu)’in saltanatı.
1412-1414/17 Altınordu hanı, Kerim Berdi’nin saltanatı.
1413-1421 I. Mehmet (Çelebi)’in saltanatı ve Fetret Devri’nin sona ermesi (Osmanlı).
1414-1415 Altınordu hanı, Kibek Han’ın saltanatı.
1415 Agincourt Muharebesi’yle İngiliz Kralı V. Henry’nin Fransa’ya yeniden saldırması.
1415 Portekiz Septe’de: Portekiz Afrika İmparatorluğunun başlangıcı.
1416 Şeyh Bedreddin isyan etti (Osmanlı).
1416 I. Mehmet, Macar Seferini düzenledi.
1417 Avlonya fethedildi (Osmanlı).
1417-1419? Altınordu hanı, Cabbar Birdi’nin saltanatı.
1418 Samsun bölgesi zaptedildi (Osmanlı).
1418? Altınordu hanı, Çegre’nin saltanatı.
1419 Bursa’da Yeşil Cami’nin bitmesi (Osmanlı).
1419-1424 ve 1427-1437/38 Altınordu hanı, Uluğ Muhammed (İçkili Hasan oğlu)’in saltanatı.
1420 Şeyh Bedrettin’in Serez’de idamı (doğumu 1359).
1420-1424 Altınordu hanı, Devletbirdi’nin saltanatı.
1421 Çelebi Mehmed öldü ve II. Murad tahta geçti (Osmanlı).
1421-1444 II. Murat’ın saltanatı (Osmanlı).
1422 Mevlüt yazarı Süleyman Çelebi’nin ölümü.
1422-1427 Altınordu hanı, Barak’ın saltanatı.
1424 Bursa’da Hacı İvaz’a I. Mehmed tarafından Yeşil Külliye yaptırıldı (Osmanlı).
1425 Molla Fenari, ilk Şeyhülislam olarak tayin edildi (Osmanlı).
1425 Muhasara edilen Tekebeyliği Osmanlı Devleti’ne katıldı.
1427 Muhasara edilen Germiyanoğlulları Beyliği, 1428’de Osmanlı Devlet’ine katıldı.
1428 Çinliler’in Vietnam’dan çıkarılmaları.
1428-1599 Özbek Hanlığı: Sığnak’da Aral Gölü çevresinde kurulmuştur.
1429 Hacı Bayram-ı Velî, Ankara Solfasol (Zülfadl)’da vafaat etti (Osmanlı).
1430 Selanik fethedildi (Osmanlı).
1430 Altınordu’nun bir kısım toprakları üzerinde, Hacı Giray idaresinde Kırım Hanlığı kuruldu.
Mart 1432 II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmed) doğdu (30 Mart 1432, Osmanlı).
1433?-1465? Altınordu hanı, Seyid Ahmed I.’in saltanatı.
1434 Portekizliler’in Bojador Burnu’ndan güneye yolculukları.
1434 Edirne’de II. Murad tarafından Muradiye Camii yaptırıldı (Osmanlı).
1434 Cungarya’da Moğol Oyratlar’ın ortaya çıkışı.
1436 Muiniddin B. Mustafa tarafından II. Murad’ın isteğiyle ilk Mesnevi tercümesi olan Mesnevi-i Muradiyye adlı eseri yazıldı (Osmanlı).
1436-1531 Mavla Halaci Sultanları.
1437-1445 Kazan Hanlığının kurucusu Uluğ Muhammed (İçkili Hasan oğlu)’in saltanatı.
1437-1552 Kazan Hanlığı hakimiyet yılları: Moskova ile İdil/Volga ırmağı arasında kurulmuş olan devletin merkezi Kazan şehri idi. Ruslar tarafından yıkılmıştır.
15. yüzyıl başları Özbekler, Ebu’l-Hayr (1413-1469) idaresinde güneye, Maveraünnehir’e göçtüler (15. yüzyıl başları).
1440 (?)-1466 Kırım Hanlığı’nın kurucusu I. Hacıgirey Han’ın saltanatı.
1440-1475 Kırım Hanlığı’nın hakimiyet yılları: Kırım Yarımadası ve Karadenizin kuzeyinde kurulmuştur. Merkezi Bahçesaraydır. 1475 yılında Osmanlı Devleti’ne bağlanmış. 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Osmanlı’dan koparılmış ve 1782/1783 tarihinde ise Kırım Hanlığı, Rus Çarlığı tarafından ilhâk edilmiştir.
1444 II. Murat tahttan çekildi, II. Mehmed tahta çıktı ve Varna zaferi kazanıldı (Osmanlı).
1444-1446 II. Mehmet (Fatih)’in I. saltanat yılları (Osmanlı).
1445 II. Mehmed tahttan çekildi ve II. Murad ikinci defa tahta çıktı (Osmanlı).
1445 Johann Gutenberg’in (1397-1468) ilk kitabı basması.
1445-1461 Kazan hanı, Mahmud (Mahmutek)’un saltanatı.
1445/1473-1552 Altınordu topraklarının bir kısmında Kazan Hanlığı kuruldu.
1445-1681 Kasım Hanlığı: Moskova’nın doğusunda kurulmuştur.
1446 Kazan kenti, Kazan Hanlığı’nın başkenti oldu.
1446-1451 II. Murat’ın saltanatı (Osmanlı).
1447 Edirne’de II. Murad tarafından Üç Şerefeli Camii yaptırıldı (Osmanlı).
1448 II. Kosova Zaferi kazanıldı (Osmanlı).
1449 Türk dünyasının 15’inci asırda yetiştirdiği en büyük astronomi bilgini Uluğ Bey (13941449) öldü. Timur Han’ın torunu olan Uluğ Bey, 22 Mart 1394’te Güney Azerbaycan’daki Sultaniyye’de doğdu. İyi bir eğitim görerek, 13 yaşındayken Horasan ve Maveraünnehir eyaletlerine hakan naibi oldu. Başkent seçtiği Semerkant’ta, müstakil bir hükümdar gibi hareket etti. Fen bilimleri ve astronomiye merakı, kendisini dünya tarihinin en büyük astronomlarından biri haline getirdi. İlim adamlığı yanında devlet adamlığı vasfı da yüksek olan Uluğ Bey, Semerkant’ta 38 yıl hükümdarlık yaptı. Bir akademi haline getirdiği sarayı, devrin meşhur alimlerinin toplanıp tartıştığı bir mekan oldu. iktidar döneminde, başta Semerkant ve Buhara olmak üzere tüm ülke, Türk mimarisinin seçkin eserleriyle donatıldı. Oğlu Abdüllatif tarafından tahttan indirilen Uluğ Bey, 25 Ekim 1449’da, Abbas adlı bir düşmanı tarafından öldürüldü ve dedesi Timur Han’ın yanına defnedildi.
1449 Semerkant’ta rasathane kuran Timur’un torunu Uluğ Beyin ölümü (d. 1394).
1451/1452-1469 Timurlu hükümdar Ebû Saîd (1424-1469)’in saltanatı.
1451 II. Murad öldü (Osmanlı).
1451-1481 II. Mehmet (Fatih Sultan)’in II. saltanatı (Osmanlı).
1453 Bizans İmparatorluğu sona erdi.
Nisan 1453 Fatih Sultan Mehmet’in donanması İstanbul sularına girdi (5 Nisan 1453).
Nisan 1453 Fatih Sultan Mehmet, İstanbul adalarını fethetti (17 Nisan 1453).
Mayıs 1453 İstanbul Osmanlılar tarafından fethedildi. Sultan İkinci Mehmet,’Fatih’ unvanını aldı (29 Mayıs 1453).
1453 Veziriazam Çandarlı Halil Paşa’nın azil ve idamı.
1453 İngiltere’nin Calais dışında kıta Avrupa’sındaki topraklarını yitirmesi.
1458 Atina’nın fethi (Osmanlı).
1459 Ayasofya camiye çevrildi (Osmanlı).
1459 Mutasavvıf ve hekim Akşemsettin’in ölümü (d. 1390?).
1460 Akşemseddin vefaat etti. Şam’da doğdu, Göynük (Torbalı)’te vefaat etti. Hacı Bayram-ı Velî’nin halifesi, Fatih Sultan Mehmed (II. Mehmed)’in hocası idi (Osmanlı).
1460 Mora ele geçirildi (Osmanlı).
1461 Fatih Sultan Mehmed, Bursa’daki Ermeni Piskoposu Hovakim’i (Ovakim) İstanbul’a getirterek kendisine Patrik unvanı da dahil birçok haklar tanıdı.
1461 Trabzon’un fethi ile Trabzon Rum İmparatorluğu sona erdi (Osmanlı).
1461 Candaroğulları Osmanlı’ya katıldı.
1461-1467 Kazan hanı, Halil’in saltanatı.
1462-1505 Moskova Prensi III. İvan.
1463 Osmanlı-Venedik Savaşı başladı.
1464-1465 Moskova Prensi III. İvan (Büyük İvan 1462-1505), Ebû Saîd’e elçi heyeti gönderdi. 1465?-1481 Altınordu hanı, Ahmed (Küçük Muhammed’in oğlu)’in saltanatı.
1466 Kırım hanı, Nurdevlet Han’ın saltanatı.
1466 II. Mehmed Arnavut seferine çıktı (Osmanlı).
1466 Konya ve Karaman’ın fethi (Osmanlı).
1466-1480 Astrahan hanı, Kasım (bin Muhammed bin Küçük Muhammed)’ın saltanatı.
1466-1554 Astrahan Hanlığı hakimiyet yılları: Hazar Denizi Kuzeyinde Altınordu topraklarının bir kısmında kurulmuştur. Merkezi Astrahandır. Ruslar tarafından yıkılmıştır.
1467 Akkoyunlu Uzun Hasan Karakoyunluları yenilgiye uğrattı: Ak Koyunlu Türkleri, İran’da Kara Koyunlu Türkleri’ni yendiler/yıktılar.
1467-1479 Kazan hanı, İbrahim’in saltanatı.
1468 Karamanoğulları Osmanlı Devleti’ne katıldı.
1468 II. Mehmed tarafından İstanbul’da Topkapı Sarayı tesis edildi.
1469 Kırım hanı, I. Mengligerey Han’ın saltanatı.
1470 İstanbul’da Fatih Külliyesi inşaa edildi.
1470 Eğriboz alındı (Osmanlı).
1471 Fatih Külliyesi açıldı (Osmanlı).
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder