24 Haziran 2012 Pazar

Türk Tarihi Kronolojisi IX / Şevket Koçsoy (ms 1242-ms 1417)

1242 Baycu Noyan kumandasındaki Moğol kuvvetlerinin Erzurum’u işgali.
1242 Moğollar, Batı seferlerine Viyana kapılarında son verdiler.
1243 Kösedağ Savaşı/Bozgunu: Anadolu Selçuklu kuvvetleri İlhanlı Moğol ordusu karşısında bozguna uğradı. Bu savaş Selçuklunun Anadolu’daki hakimiyetini tedricen yok eden süreci başlattı.
1243 Moğollar, Kösedağ Savaşı’nda Anadolu Selçuklu Devleti’ni yendiler: Baycu Noyan’ın Türkiye üzerine seferi, Kösedağ’da karşılaşan Türk ve Moğol ordularının savaşa girişmesi, Sultan Gıyaseddin ve etrafındakilerin liyakatsızlığı ve delice hareketleri yüzünden Selçukluların 3 Temmuz’da, ciddi savaş yapmadan dağılmaları, Sivas’ın teslim olması ve Kayseri’nin savaşarak tahrip ve katliama uğraması.Selçuklu veziri Mühezzibüddin Ali’nin Moğolların arkasından Azerbaycan’a giderek, harac vermek suretiyle, Baycu Noyan ile sulh yapması, Bizans’a kaçmak maksadıyla menderes havzasına varan sultan’ın sulh anlaşması üzerine Konya’ya dönmesi ve devlet nizamı’nın kurulması.

1244 Moğollar’dan kaçan bir grup Harezmliler, Haçlıların elinden Kudüs’ü aldılar.
1246-1249 II. İzzeddin Keykavus dönemi (Anadolu Selçuklu).
1249-1254 Anadolu Selçuklu’da müşterek 3 Kardeş Saltanatı: II. İzzeddîn Keykavus-II. Alâeddin Keykûbâd-Rükneddin Kılıç Arslan.
1246-1265 Anadolu Selçuklu’da yoğun saltanat mücadeleleri yılları.
Haziran 1249 Rüzbe ovasında II. İzzeddîn Keykavus ile Rükneddin Kılıç Arslan arasında Sultan Hanı savaşı. Bu savaşın ardından Selçuklu’da Üç Kardeş saltanatı başladı (14 Haziran 1249).
1249/1250 Mısır’da Kıpçak Türk Memlûklü Hanedanlığı kuruldu.
1250-1382 Türk Memlûkları: Kurucusu Aybegdir. Çerkezler tarafından yıkılmıştır.
1250-1487 Karamanoğulları Beyliği: Kurucusu Nûre Sûfedir. Anadolu’da kurulmuş, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1250-1517 Memlûklar: Kurucusu Aybegdir. Osmanlılar tarafından yıkılmıştır.
1254-1257 IV. Rükneddin Kılıç Arslan dönemi (Anadolu Selçuklu).
1256 İran’da Hülâgu idaresindeki Moğol İl-Hanlı Hanedanlığı kuruldu: Moğollann ikinci büyük saldırısı Cengiz Han’ın torunu Hulagu’nun komuta sında başladı. Batı Asya’da Moğol egemenliğini pekiştirerek Akdeniz’e ulaşmayı amaçlayan Hulagu 1258’de Bağdat’a girerek Abbasi halifeliğine son verdiyse de, Memluklerce durdurulduğundan daha ilerilye gidemedi. Bununla birlikte İran’da sağlalnan denetim bir Moğol hanedanının (İlhanlılar) yüksellişine imkan verdi.
Ekim 1256 Anadolu Selçuklu-Moğol İlhanlı, Sultan Han Savaşı (15 Ekim/T. Evvel 1256).
1256-1257 Anadolu Selçuklu topraklarında II. Moğol İstilası
1256-1264 Hülagu’nun saltanatı (İlhanlı).
1257 Altınordu hanı, Sartak (Batu’nun oğlu)’ın saltanatı.
1257 Altınordu hanı, Ulacı’nın saltanatı.
Mayıs 1257 II. İzzeddin Keykavus’un Konya Tahtı’nı yeniden ele geçirmesi (3 Mayıs 1257, Anadolu Selçuklu).
1257-1259 II. İzzeddin Keykavus dönemi (Anadolu Selçuklu).
1257-1267 Altınordu hanı, Berke (Batu’nun biraderi)’nin saltanatı.
1258 Moğollar Bağdad’ı yakıp-yıkarak Abbasi Hilâfetin’in sona ermesine sebep oldular.
1259-1262 II. İzzeddin Keykavus ve IV. Rükneddin Kılıç Arslan’ın müşterek saltanat dönemi (Anadolu Selçuklu)
1260 Memlûklüler, Ayn-u Calût Savaşı’nda Moğollar’ı yendiler.
1260 Kıpçak Hanlığı, Ak Ordu ve Altınordu olmak üzere ikiye bölündü.
1260 Kubilay Han idaresinde, Çin’de Moğol Yüan Hanedanlığı kuruldu (yıkılışı 1368).
1260-1429 Germiyanoğulları Beyliği: Kurucusu Ali Şîrdir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
Nisan 1261 Anadolu Ahî teşkilatının kurucusu Ahî Evran (Şeyh Nasreddin Ebu’l-Hakyık Mahmud bin Ahmed el-Hoyî) vefaat etti (1 Nisan 1261).
1262-1266 IV. Rükneddin Kılıç Arslan dönemi (Anadolu Selçuklu).
1262-1277 Muineddin Pervâne’nin Selçuklu tahtı ve siyasetinde sözinü geçirdiği dönem.
1262-1279 II. İzzeddin Keykavus’un gurbet hayatı ve ölümü (Anadolu Selçuklu).
1264 Aquinolu Thomas, Hıristiyan düşüncesini Aristoteles’in öğretisiyle uzlaştırdı.
1264-1282 Abaka’nın saltanatı (İlhanlı).
1265-1333 Sâhibataoğulları Beyliği: Kurucusu Sâhib Atadır. Anadolu’da kurulan beylik, Germiyanoğulları tarafından yıkılmıştır.
1266 Muineddin Süleyman Pervane’nin IV. Rükneddin Kılıç Arslan’ı öldürtmesi (Anadolu Selçuklu).
1266-1284 III. Gıyaseddin Keyhüsrev dönemi (Anadolu Selçuklu).
1267 Roger Bacon, geleneksel Hıristiyan eğitimine karşı çıktı.
1267-1280 Altınordu hanı, Mengü-Timur’un saltanatı.
1268 Moğol Han’ı Kubilay Han Japonya’ya elçi göndererek Moğolların boyunduruğu altına girmeyi kabul etmelerini istedi. Japon imparatoru Tokimune reddetti ve Moğol elçileri geri gönderdi (1268).
1270 Uygur Krallığı, isyancılar tarafından yenilgiye uğratıldı.
1273 “Mesnevî”’nin yazarı, ününü asırlardır dünya çapında sürdüren Türk mütefekkir, mutasavvıf ve şairi Mevlana Celaleddin-i Rumî (1207-1273) Konya’da vefaat ett. 30 Eylül 1207 yılında bugün Afganistan sınırları içerisinde yer alan Horasan yöresindeki Belh şehrinde doğdu.
1276-1368 İnançoğulları (Ladik/Denizli) Beyliği: Kurucusu Ali Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Germiyanoğulları tarafından yıkılmıştır.
1277 Memluk Sultanı Baybars’ın Elbistan Savaşı’nda İlhanlı ordusunu bozguna uğratması.
1277 Selçuklu-Karamanlı Mücadelesi ve Akşehir Savaşı. Savaşı Karamanlılar kazanmıştır.
1277 Selçuklularca Akşehir ve Konya’nın Karamanlı istilasından kurtarılması.
1277 Selçuklu kuvvetleri karşısında Karamanlı kuvvetlerinin Kurbağahisarı Bozgunu ve Mehmed Bey’in vefaatı
1277 İlhanlı Abaka Han’ın Anadolu seferi ve Selçuklu yönetimine el koyması.
1277 Muineddin Pervane’nin öldürülmesi (Anadolu Selçuklu).
1277 Karamanoğlu Mehmed Bey Konya’da “Divan’da, dergâhta, bârgâhta, mecliste ve meydanda Türkçeden başka dil kullanılmayacak” şeklinde Selçuklu Siyavuş’a bir ferman yayınlatarak Türkçeyi resmi dil haline getirmiştir.
Nisan 1277 Memluk sultanı Baybars’ın Anadolu’ya gelişi ve Kayseri seferi (Nisan 1277).
1277-1292 Anadolu’da İlhanlı/Moğol Tahakkümü dönemi.
1277-1300 Pervâneoğulları Beyliği: Kurucusu Pervânedir. Anadolu’da kurulan beylik, Sinop Prensliği tarafından yıkılmıştır.
Mayıs 1279 Alâeddin Siyavuş (Cimri)’un yakalanarak öldürülmesi (30 Mayıs 1279, Anadolu Selçuklu).
1280-1287 Altınordu hanı, Tuda-Mengü’nün saltanatı.
1280-1326 Eşrefoğulları Beyliği: Kurucusu I. Süleymandır. Anadolu’da kurulan beylik, Hamidoğulları tarafından yıkılmıştır.
1280-1391 Hamidoğulları Beyliği: Kurucusu İlyas Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1280-1425 Menteşeoğulları Beyliği: Kurucusu Menteşe Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
Ekim 1281 Şam’a doğru ilerleyen Moğol ordusu ile Memluk kuvvetlerinin savaşması ve Moğolların bir kez daha yenilmesi (30 Ekim/T. Evvel 1281).
1281-1324 (1290-1326) Osmanlı Devleti’nin kurucusu I. Osman Gazi dönemi.
1282-1284 Ahmed Teküdar’ın saltanatı (İlhanlı).
1284 Uygur Krallığı, Çağatay Hanlığı’na dahil edildi.
1284-1291 Argun’un saltanatı (İlhanlı).
1284-1296 II. Gıyaseddin Mesud’un I. Saltanat dönemi (Anadolu Selçuklu).
1287-1291 Altınordu hanı, Teleboğa’nın saltanatı.
Aralık 1288 Vezir Sâhib Ata’nın ölümü (22 Aralık/K. Evvel 1288, Anadolu Selçuklu)
1290-1320 Delhi Sultanlığı’nda Halaciler sülalesi yönetime geldi (Hinditan).
1290-1354 Âhî Cumhûriyeti Beyliği: Kurucusu I. Hüseyindir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1291-1295 Geyhatu’nun saltanatı ve Anadolu’da İlhanlı tahakkümü’nün artması (İlhanlı).
1291-1312 Altınordu hanı, Tokta’nın saltanatı.
1291-1461 Candaroğulları Beyliği: Kurucusu Candar Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1292-1318 Selçuklu Devleti ve Hânedânı’nın inkırâzı dönemi.
1294/1295 İl-Hanlılar, Kazan Han idaresinde, İslâm Dini’ni kabul ettiler.
1295 Baydu’nun saltanatı (İlhanlı).
1295-1304 Mahmud Gazan Han’ın saltanatı. Müsliman idi (İlhanlı).
1298-1302 III. Alâeddin Keykubad dönemi (Anadolu Selçuklu).
1298 Sülemiş İsyanı (Anadolu Selçuklu).
1299/1300 I. Osman Bey (1290-1326) tarafından Osmanlı Devleti kuruldu.
1299-1923 Osmanlı İmparatorluğunun hakimiyet yılları: Kurucusu I. Osman Bey (1290-1326) dir. Anadolu’da kurulan beylik, özellikle 1453 yılında İstanbul’un fethi ile imparatorluk sürecine girmiş, Asya-Avrupa-Afrika kıtalarında geniş topraklar üzerinde hüküm sürmüştür. İznik-Edirne ve son olarak da İstanbul başkent olarak kullanılmıştır. Başta İngilizler olmak üzere Fransa, İtalya, Yunanistan gibi müttefik devletlerin bitmek tükenmek bilmeyen, entrika, oyun ve saldırıları sonunda yıkılmaktan kurtulamamıştır.
XIV. yüzyıl
14. yüzyıl Beyaz Rusya ve Ukrayna Polonya yönetimi altına girdi.
14. yüzyıl başları Çağatay Hanlığı ikiye bölündü: Maveraünnehir (Batı) ve Moğolistan (Doğu) (14. yüzyıl başları).
1300-1410 Saruhanoğulları Beyliği: Kurucusu Saruhan Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1300-1423 Tekeoğulları Beyliği: Kurucusu Yunus Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1300-1425 Aydınoğulları Beyliği: Kurucusu Aydın Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1300-1355 Sinop Prensliği) Beyliği: Kurucusu Gâzî Çelebidir. Anadolu’da kurulan beylik, Candaroğulları tarafından yıkılmıştır.
1302 III. Alaeddin Keykubad öldü (Selçuklu).
1302 Osman Gazi Koyunhisar Savaşı’nı kazandı.
1302-1310 II. Gıyaseddin Mesud’un II. saltanat dönemi (Anadolu Selçuklu).
1302-1533 Bengal Sultanlığı: Bengal merkezli olarak kurulmuştur.
1303 Memlûkler, Suriye’ye yapılan son Moğol akınını durdurdular.
1303-1345 Karasioğulları Beyliği: Kurucusu Karasi Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1303-1345 Tâcüddinoğulları Beyliği: Kurucusu Doğan Şahtır. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1304-1316 İlhanlı Devleti’nde I. Muhammed Olcaytu dönemi (h. 704) Şii mezhebinden idi.
1308-1508 Akkoyunlular: Kurucusu Tur Ali Beydir. Anadolu’da kurulan bu devlet, Safevîler tarafından yıkılmıştır.
1309 Papalığın Roma’da Avignon’a taşınması.
1310 Timurtaş’ın Selçuklu saltanatına son vermesi ve dağıtılan hanedan mensuplarının uç beyliklere sığınmaları, Timurtaş’ın Klikya seferi ve Tarsus bölgesini işgali.
1310-1318 Son Anadolu Selçuklu sultanı V. Kılıç Arslan dönemi.
1312 Mevlevilik tarikatını kuran Sultan Veled öldü (Osmanlı).
1312-1350 Sutaylar: Kurucusu Sutay Noyandır. Anadolu’da kurulan beylik, Celâyirliler tarafından yıkılmıştır.
1313-1341 Altınordu hanı, Özbek (Tokta’nın yeğeni) Han’ın saltanatı.
1313-1341/1342 Özbek Han (1282-1342)’ın hükümdarlığı döneminde Altınordu Hanlığı, İslâm Dini’ni kabul etti.
1317-1335 Ebu Said’in saltanatı (İlhanlı)
1318 Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldı: Son Selçuklu sultanı V. Kılıç Arslan zamanında İlhanlılar tarafından yıkılmıştır.
1320 İtalya’da kültürel canlanma: Dante (1265-1321), Giotto (1266-1337), Petrarca (13041374).
1320-1413 Tuğlukîler/Tuğluklular (Hindistan).
1324-1362 Orhan Gazi’nin saltanatı (Osmanlı)
1325 Meksika’da Aztekler’in yükselmesi: Başkent Tenoktitlan’ın kurulması.
1325 I. İvan’ın Moskova’yı geliştirmeye başlaması.
Nisan 1326 Bursa fethedildi (6 Nisan 1326 Osmanlı).
1326 Çağatay Hanı Tarmaşirin’in İslâm Dini’ni kabulü.
1327-1380 Eretnaoğulları Beyliği: Kurucusu Eretna Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Kadı Burhâneddin tarafından yıkılmıştır.
1328 Karaman Oğlu Musa bey ve Hamid Oğlu İshak beyin şikayet ve tertipleri, Ebu Said Han’ın ısrarları üzerine Sultan Nasir’de uyanan endişe sebebiyle Timurtaş’ın Kahire’de idam edilmesi.
1331 İznik fethedildi (Osmanlı).
1331 İlk Osmanlı medresesi, İznik’te Orhan Gazi tarafından kuruldu.
1333 Minamoto şogunluğunun sonu: Japonya’da iç savaş.
1334 Karesi Beyliği Osmanlı Devleti’ne katıldı.
1335 Ebu Said Han’ın ölümü ve bir yıl sonra İlhanlı imparatorluğunun parçalanması ile Türkiye’de Moğol devrinin sona ermesi ve siyasi hakimiyetin Beylikler arasında taksimi. Osmanlı Beyliğinin Selçuklular’ın mirasına sahip olması ve Türk tarihinin en büyük eseri olan Osmanlı İmparatorluğu haline gelip üç kıtada Nizam-i Alem davasının asırlarca yükselmesi.
1335-1336 Arpa’nın saltanatı (İlhanlı).
1335-1377 Madura Sultanlığı: Güney Dekkan’da Madura merkezli olarak kurulmuştur.
1336 Musa’nın saltanatı (İlhanlı).
1336 İran’da İl-Hanlı Hanedanlığı’nın sona erişi.
1336 Timur’un doğuşu.
1337 Kocaeli bölgesi Orhan Gazi tarafından alındı (Osmanlı).
1337 Fransa ile İngiltere.arasında Yüz Yıl Savaşları’nın başlaması.
1337-1522 Dulkadiroğulları Beyliği: Kurucusu Karaca Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1338 Hacı Bektaş-ı Velî (Seyyid Muhammed bin İbrahim Ata) vefaat etti. Horasan’da Nişabur şehrinde (h.680) doğdu. Yesevîye tarikatinin Anadolu’daki temsilcilerindendi (Osmanlı).
1340-1393 Kutluşahlar Beyliği: Kurucusu Kutlu Şahtır. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1341 Asya’da veba salgınının başlaması.
1341-1342 Altınordu hanı, Tini Bek’in saltanatı.
1342-1357 Altınordu hanı, Canibek (Teni Bek’in biraderi)’in saltanatı.
1345 Ankara’nın Osmanlılar’ın eline geçmesi.
1346 Orhan Gazi Kantakuzenos’un kızı ile evlendi (Osmanlı).
1346-63 Maveraünnehir’de Tuğluk Timur’un hükümdarlığı.
1347-1486 Dekkan Sultanlığı: Doğu Hindistan’da Bidar merkezli olarak kurulmuştur.
1348 Veba salgını Avrupa’da.
1349 Singapur’da ilk Çin yerleşimi: Güneydoğu Asya’da Çin yayılmacılığının başlaması.
1350 Japonya’da kültürel canlanma.
1352 Bizans’a yardım için Süleyman Paşa Rumeli’ye geçti ve Çimpi Kalesi’ni üs olarak aldı (Osmanlı).
1352 Osmanlılar Cenevizliler’e Osmanlı topraklarında serbest ticaret yapma imtiyazı verdiler.
1352-1608 Ramazanoğulları Beyliği: Kurucusu Ramazan Beydir. Anadolu’da kurulan beylik, Osmanlı Devleti tarafından yıkılmıştır.
1354 Gelibolu fethedildi (Osmanlı).
1354 Şehzade Süleyman Paşa’nın Rumeli’ye geçmesi.
1354-1417 Dobruca Beyliği: Dobruca’da kurulmuştur.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder